Heb je onlangs te horen gekregen dat je een soa hebt?

Dan is het belangrijk om je recente sekspartners te informeren. Zo help je voorkomen dat zij klachten of complicaties krijgen, anderen besmetten, of dat jij zelf opnieuw wordt besmet als je weer seks met hen hebt.

Meestal is het verstandig om iedereen waarmee je in de afgelopen 6 maanden seks hebt gehad op de hoogte te brengen. In sommige gevallen is het ook goed om eerdere partners te waarschuwen – bijvoorbeeld als je niet vaak getest bent en niet zeker weet van wie je de soa hebt gekregen. Overleg met je huisarts of de GGD wie je het beste kunt benaderen.

Hoe vertel je het je sekspartner(s)?

Dat kan spannend zijn, maar er zijn verschillende manieren om het makkelijker te maken:

• Persoonlijk, via de telefoon of e-mail.
• Anoniem, via websites zoals partnerwaarschuwing.nl. Daarmee kun je iemand laten weten dat hij of zij zich moet laten testen, zonder je naam te noemen.
• Met hulp van een arts of verpleegkundige, bijvoorbeeld van je huisarts of de GGD.

Welke manier je ook kiest: het informeren van je partners is een belangrijke stap. Zo kunnen zij zich ook laten testen en – als nodig – behandeld worden.

Een thuistest voor soa’s biedt verschillende voordelen:

Medische ondersteuning indien nodig: bij een positieve uitslag op bijvoorbeeld chlamydia kan ons medische team je helpen met een recept, zonder dat je naar een arts hoeft.

Discreet en privé: je hoeft geen afspraak te maken of een wachtkamer te delen. Je test eenvoudig thuis, in alle rust.

Tijd besparen: je bepaalt zelf wanneer je test, zonder reistijd of wachttijden.

Betrouwbare labanalyse: je test wordt onderzocht in een professioneel, ISO-gecertificeerd laboratorium, net als bij de huisarts of GGD.

Snelle uitslag met uitleg: je ontvangt je resultaat digitaal, inclusief een heldere toelichting.

Veel mensen verwarren deze termen met elkaar.

Incubatietijd

Betekenis: De tijd tussen het besmet raken en het optreden van de eerste symptomen.
Focus: Symptomen.

Voorbeeld: Bij griep is de incubatietijd meestal 1 tot 4 dagen.

Windowfase

Betekenis: De tijd tussen het besmet raken en het moment waarop een infectie aantoonbaar is via een test.
Focus: Detecteerbaarheid (bijv. via bloedonderzoek).

Voorbeeld: Bij HIV is de windowfase meestal 2 tot 6 weken — in die periode kan iemand al wel besmet zijn, maar een test geeft nog een vals-negatief resultaat.

Soms merk je niets van een soa

Een soa geeft niet altijd klachten. Je kunt er dus eentje hebben zonder het te weten. Ben je gewaarschuwd door een partner, of denk je dat je risico hebt gelopen? Laat je dan testen – ook als je nergens last van hebt.

Wacht wel tot de juiste testmoment

Elke soa heeft een zogenoemde windowfase: de tijd tussen het moment van besmetting en het moment waarop de soa aantoonbaar is met een test. Als je te vroeg test, kan de uitslag onterecht negatief zijn. Daarom is het belangrijk om pas te testen ná deze windowfase.

Te vroeg getest? Dan opnieuw testen

Heb je al getest, maar was dat vóór het verstrijken van de windowfase? Dan adviseren we je om – bij een negatieve uitslag – de test opnieuw te doen zodra de juiste tijd is verstreken. Zo weet je het zeker.

Dit onderzoek gebeurt met een uitstrijkje (swab).
Let op: niet alle soa’s kunnen met een uitstrijkje worden opgespoord. Soms is een urine- of bloedtest nodig.

Op dit moment worden onze soa-tests niet vergoed door je zorgverzekering. Laat je je via de GGD testen en behoor je tot een risicogroep, dan is de test gratis.

Ga je naar je huisarts voor een soa-test? Dan wordt dit meestal verrekend met je eigen risico. Hoeveel je zelf moet betalen, hangt af van je zorgpolis. Neem bij twijfel contact op met je zorgverzekeraar.

Behoor je niet tot een risicogroep of is het druk bij de GGD? Dan kun je je alsnog laten testen – bij je huisarts of anoniem en discreet bij ons. Houd er rekening mee dat wij momenteel geen afspraken hebben met zorgverzekeraars.

Betrouwbare resultaten, net als bij je huisarts

Je kunt bij ons rekenen op dezelfde kwaliteit en betrouwbaarheid als bij een soa-test via je huisarts of de GGD. We werken samen met gecertificeerde laboratoria die ook testen uitvoeren voor medische instellingen. Zo ben je verzekerd van een nauwkeurig, professioneel en discreet resultaat – vaak al binnen enkele dagen.

Snelle thuistesten, zoals die je soms bij de apotheek vindt, zijn helaas niet altijd even betrouwbaar. Ze kunnen een verkeerde uitslag geven, wat voor onnodige zorgen of juist valse geruststelling kan zorgen. Kies daarom voor zekerheid met een labtest van hoge kwaliteit.

Onze testkits bevatten uit privacyoverwegingen geen persoonlijke gegevens. Daarom moet je de test eerst registreren met de unieke 10-cijferige kitcode voordat je deze naar het laboratorium stuurt.

Zo zorgen we ervoor dat je test correct wordt gekoppeld aan jouw account.
Zonder registratie kan het lab je test niet verwerken en ontvang je geen uitslag.

Ben je jonger dan 18 jaar? Dan raden we je aan om je niet zelfstandig thuis te testen op een soa. In dat geval kun je het beste contact opnemen met de GGD in jouw regio of met je huisarts. Zij kunnen je goed begeleiden en weten precies wat je nodig hebt.

Ook is het belangrijk om rekening te houden met de windowfase. Dit is de periode tussen het moment waarop je mogelijk besmet bent geraakt (bijvoorbeeld na onveilige seks) en het moment waarop een soa aantoonbaar is in je lichaam. Test je te vroeg, dan kan een infectie nog onzichtbaar zijn – ook al ben je wél besmet. Heb je in die periode toch een test gedaan en was de uitslag negatief? Laat je dan voor de zekerheid opnieuw testen ná het einde van de windowfase.

Volgens gezondheidsinstanties zoals de GGD zijn er bepaalde groepen mensen die meer risico lopen op een soa (seksueel overdraagbare aandoening).

Dit zijn onder andere:

• Mensen die seks hebben met verschillende partners zonder condoom
• Mensen die een waarschuwing hebben gekregen van een (ex-)partner over een mogelijke soa
• Mensen met klachten die kunnen wijzen op een soa, zoals jeuk, afscheiding of pijn bij het plassen
• Mannen die seks hebben met mannen
• Mensen die werken in de seksindustrie
• Mensen die drugs gebruiken via een injectienaald
• Mensen uit landen of regio’s waar soa’s vaker voorkomen
• Vrouwen van wie de partner seks heeft met mannen, of een partner heeft uit een gebied met veel soa’s

De Centra Seksuele Gezondheid (CSG’s) houden elk halfjaar bij hoe het staat met soa’s in Nederland.

De vier meest voorkomende soa’s in 2024 waren: chlamydia, gonorroe, syfilis en hiv.

Chlamydia blijft de meest gevonden soa, gevolgd door gonorroe.
Syfilis en hiv komen vooral voor bij mannen die seks hebben met mannen (MSM).
Bij MSM met klachten of een waarschuwing van een partner wordt vaker een soa gevonden.

Het grootste voordeel van deze soa-thuistest is het gemak: je kunt de test gewoon thuis doen, in je eigen vertrouwde omgeving. Je hoeft dus niet naar de huisarts, GGD of een andere zorginstelling. Binnen korte tijd ontvang je de uitslag, samen met een duidelijk digitaal laboratoriumverslag. Dit verslag kun je, als dat nodig is, eenvoudig delen met je huisarts voor vervolgstappen of medicatie.

Je test volledig privé, op een moment dat jou het beste uitkomt.

Ja, al onze onderzoeken zijn compleet vertrouwelijk. Je huisarts krijgt geen informatie over de test, tenzij je beslist om zelf de uitkomsten met je huisarts te delen voor verdere analyse of behandeling.

In Nederland kun je je gratis laten testen op soa’s bij de GGD als je jonger bent dan 25 jaar of als je tot een risicogroep behoort. Ben je ouder dan 25 en val je niet in een risicogroep, dan kun je je laten testen via de huisarts of met een thuistest. Een thuistest is een gemakkelijke manier om jezelf te laten testen via een erkend laboratorium, maar het vervangt niet de zorg en expertise van een arts.

Bij een thuistest worden geen lichamelijke controles gedaan, er wordt geen persoonlijke medicatie voorgeschreven (met uitzondering van bepaalde gevallen binnen Nederland), en ook geen uitgebreide nazorg geboden. Als je een positieve uitslag krijgt, is het belangrijk om met die resultaten naar je huisarts te gaan voor verder onderzoek, advies en eventuele behandeling.

Heb je meerdere wisselende seksuele partners of loop je risico op hiv of andere soa’s? Dan is het verstandig om je minstens eens per zes maanden te laten testen.

Krijg je een waarschuwing van een (ex-)partner of merk je klachten die kunnen wijzen op een soa? Laat je dan zo snel mogelijk testen, zodra de windowfase voorbij is na het laatste seksuele contact. De windowfase is de periode tussen het moment van besmetting en het moment waarop een soa betrouwbaar aantoonbaar is in een test.

Ook na onbeschermde seks met een nieuwe partner is het aan te raden om je te laten testen, voor je eigen gezondheid en die van anderen.

Je ontvangt je testresultaten met een duidelijke toelichting én een digitaal laboratoriumverslag. Met dit verslag kun je terecht bij je huisarts voor verdere behandeling.

Bij een positieve test raden we aan om contact op te nemen met je huisarts of een andere arts voor de juiste behandeling.

Door veilige seks te hebben, verklein je de kans op een soa (seksueel overdraagbare aandoening). Veilige seks betekent onder andere dat je altijd een condoom gebruikt bij vaginale of anale seks, en eventueel een beflapje bij orale seks. Ook is het belangrijk om seksspeeltjes goed schoon te maken, zeker als deze door meerdere mensen worden gebruikt.

Condooms en beflapjes beschermen goed tegen soa’s zoals chlamydia, gonorroe, trichomoniasis en mycoplasma genitalium. Toch geven ze geen 100% bescherming: er blijft altijd een kleine kans op besmetting, vooral als het condoom niet goed gebruikt wordt of scheurt.

Sommige soa’s, zoals genitale wratten, herpes en syfilis, kunnen ook worden overgedragen via huid-op-huidcontact buiten het gebied dat door een condoom wordt bedekt. Ook schaamluis en schurft verspreiden zich via direct lichamelijk contact. In die gevallen biedt een condoom of beflapje dus niet altijd voldoende bescherming.

Hiv, hepatitis B, hepatitis C en opnieuw syfilis kunnen worden overgedragen via bloed of andere lichaamsvloeistoffen, bijvoorbeeld sperma, vaginaal vocht of moedermelk. Besmetting kan optreden via open wondjes of kleine beschadigingen aan de huid of slijmvliezen, zoals tijdens seks of door het delen van besmette naalden. Knuffelen, niezen, hoesten of het delen van bestek vormt géén risico.

Condoomgebruik vermindert de kans op overdracht van deze virussen sterk. Extra bescherming tegen hiv is mogelijk via PReP (een pil die je vóór risico-incontact gebruikt) of PEP (na een mogelijk risico). Tegen hepatitis B bestaat een vaccin. In Nederland kunnen onder andere mannen die seks hebben met mannen (MSM), sekswerkers en kinderen geboren na 1 januari 2011 zich gratis laten vaccineren.

Als je klachten hebt die kunnen wijzen op een soa, of als je seks hebt gehad met iemand van wie je weet of vermoedt dat die een soa heeft, laat je dan testen — ook als je een condoom hebt gebruikt. Sommige soa’s geven geen klachten, maar zijn wel besmettelijk.

Onze zelftestkits zijn veilig en betrouwbaar. Ze zijn speciaal goedgekeurd voor gebruik thuis en zorgvuldig getest door ons laboratorium. De resultaten van een zelf afgenomen monster zijn net zo betrouwbaar als die van een arts of verpleegkundige.

Wij bieden alleen medische testen aan die uitgebreid zijn gecontroleerd en gevalideerd. Elk monster wordt geanalyseerd in een laboratorium met ISO15189-accreditatie – dé kwaliteitsnorm in de medische wereld. Zo ben je verzekerd van een nauwkeurig en betrouwbaar resultaat.

We zorgen ervoor dat de resultaten van een test die je thuis doet, net zo betrouwbaar zijn als wanneer deze bij de huisarts, GGD of in een laboratorium wordt afgenomen. Het gebruik van niet-goedgekeurde medische tests is verboden. Daarom gebruiken wij alleen testen die voldoen aan de geldende wet- en regelgeving.

Medische specialisten bekijken alle uitslagen zorgvuldig en staan klaar om je vragen te beantwoorden.

Nee, je kunt deze test helemaal zelf thuis doen.

Mocht de uitslag positief zijn, of heb je klachten ondanks een negatieve uitslag, dan raden we aan om contact op te nemen met je huisarts. Neem je testresultaten gerust mee — je huisarts kan je dan verder adviseren en begeleiden waar nodig.